Verkenningen voor een nieuwe manier van data-ontsluiting uit de BRP

De Nederlandse arbeidsmarkt verandert de laatste jaren. Mensen wisselen sneller en vaker van baan. Dit stelt pensioenuitvoerende instanties voor grote administratieve uitdagingen. In september 2019 is de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) samen met enkele pensioenuitvoerende instanties gestart met de pilot ‘Pensioen ecosysteem BRP’, dat zo’n 2 jaar zal lopen. Het gaat hier om een gezamenlijk experiment.

Het doel is een nieuwe manier van dataontsluiting waarbij benodigde informatie straks maar op één plek is opgeslagen. Dit kan onder andere de administratieve druk op het gebied van pensioenen sterk verminderen. En er zijn meer voordelen.

Het doel van RvIG met dit onderzoek is om nieuwe technische mogelijkheden te verkennen en te onderzoeken of ze gebruikt kunnen worden om het BRP-stelsel te verbeteren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het beperken van schaduwadministraties bij pensioenuitvoerende instanties, die voor hun taken gebruik maken van gegevens uit de BRP. Hierdoor kunnen mogelijk processen als waardeoverdracht efficiënter worden gemaakt.

Dit onderzoek doen we samen met de markt (TU Delft en APG), op basis van open innovatie: ideeën worden gedeeld en in samenwerking verder uitgewerkt, binnen en buiten de grenzen van de eigen organisatie. Op basis van de bevindingen uit het onderzoek zal worden besloten of de in dit artikel genoemde nieuwe technieken ingezet kunnen gaan worden bij het verstrekken van gegevens uit de BRP.

In 2020 wordt samen met APG de Project Start Architectuur (PSA) Waardeoverdracht opgesteld waarin de gewenste functionaliteit beschreven wordt waarna ICTU de opdracht krijgt om een prototype te bouwen. Na de zomer vinden de eerste testen plaats.

Vanuit RvIG houdt Jeroen Kooij zich bezig met dit project. Hij is projectleider bij I-Interim Rijk, in dienst van het ministerie van BZK.

1 centrale bron

Organisaties zoals pensioenfondsen en pensioenuitvoeringsorganisaties maken voor hun wettelijke taken gebruik van gegevens uit de Basisregistratie Personen (BRP). Ook houden zij om praktische redenen een eigen kopie bij van de gegevens die zij nodig hebben. Dit zijn ‘schaduwadministraties’. Doel van het experiment is te bezien of dit door de nieuwe manier van gegevensontsluiting in de toekomst niet meer nodig is.

Dit willen we bereiken door een nieuwe manier van het gebruik van de BRP mogelijk te maken. Door de BRP te ontsluiten via een eigen onderdeel van het netwerk waar de pensioensector gebruik van maakt, hoeven deze partijen geen eigen kopie meer te onderhouden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een combinatie van reeds breed ingezette technologieën zoals Application Programming Interface (API) en de innovatievere blockchain-, ook wel Distributed Ledger Technology (DLT). Hierdoor kan in de toekomst worden volstaan met een verwijzing naar de centraal geregistreerde BRP gegevens, en is er geen kopie meer nodig.

Bredere toepassingen mogelijk

Als het onderzoeksproject positieve resultaten oplevert, kunnen in de toekomst mogelijk ook andere afnemers van de BRP worden aangesloten op de centrale bron. Dus niet alleen organisaties die zich bezighouden met pensioenen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan organisaties als de Belastingdienst, het UWV, DUO, enzovoort.

Voordelen voor de burger

Het nieuwe systeem biedt potentieel grote voordelen voor de burger. Wanneer de pensioenfondsen de gegevens die zij nodig hebben, alléén uit een centrale registratie halen, worden hun administratiekosten drastisch verlaagd. Hierdoor blijft er voor de burger meer pensioen over. En wanneer administratieve processen rondom het pensioen efficiënter worden ingericht, kunnen burgers ook sneller worden bediend. Verder krijgt de burger veel meer inzicht in zijn of haar pensioenaanspraken en het nieuwe systeem is een stuk gebruiksvriendelijker.

Video waardeoverdracht

In deze video op mijnwaardeoverdracht.nl wordt kort uitgelegd wat waardeoverdracht van een pensioen inhoudt.

Pensioenoverdracht

Denk bijvoorbeeld aan pensioenoverdracht. De huidige situatie is: als je van baan wisselt en je vraagt een waardeoverdacht aan, duurt het doorlopen van het hele waardeoverdrachtproces gemiddeld 8 maanden. Ook is de informatievoorziening beperkt. Zo heb je bijvoorbeeld geen inzicht in het bedrag dat je krijgt als je je pensioen niet overdraagt. Met het nieuwe platform (mijnwaardeoverdracht.nl) krijgt een gebruiker via DigiD binnen een paar seconden 2 bedragen te zien: zowel van je oude als van je nieuwe pensioenfonds. Op basis daarvan kun je een goede beslissing nemen of het verstandig is om wel of niet de waarde over te dragen.

Je krijgt dus meer en betere informatie, in één overzichtelijke pagina op je scherm. Je kunt er een .pdf van maken en die opslaan of meenemen naar je financieel adviseur. En het proces is via een overzichtelijke digitale klantreis binnen een uur af te ronden in plaats van acht maanden. Voor pensioenuitvoerders en -fondsen betekent deze nieuwe manier van werken een reductie in papieren communicatie, afhandelen van klantvragen en effectievere administratie en daarmee een reductie van de kosten per waardeoverdracht.

Blockchaintechnologie

Het onderzoeksproject Pensioen Ecosysteem BRP is een vervolg op een experiment van pensioenuitvoeringsorganisaties APG (Algemene Pensioen Groep) en PGGM uit 2018. Bij dit gezamenlijke experiment werd blockchaintechnologie ingezet voor het administreren van pensioenen. De resultaten zijn veelbelovend en de beide partijen hebben vastgesteld dat hier een kans ligt voor de Nederlandse pensioensector als geheel. Door de blockchaintechnologie lijkt het mogelijk om een efficiënt ‘ecosysteem’ op te bouwen (een systeem waarin meerdere partijen samenwerken en elkaar vertrouwen) waarbij alle betrokken partijen in de pensioenketen kunnen worden aangesloten.

Op basis van dit experiment zijn deze partijen vervolgens verder gegaan met een Verkenning Blockchainmogelijkheden, samen met RvIG. In dit innovatieproject gaan we, samen met APG, in een beveiligde testomgeving door middel van blockchaintechnologie proefdraaien met testdata. In eventuele vervolgpilots zal altijd worden gewerkt op basis van gegevens waarvoor de betrokken partijen geautoriseerd zijn.  

Vanuit NL DIGIbeter is budget beschikbaar gesteld om samen met de pensioensector de verkenning voort te zetten in de vorm van een gezamenlijk project om de mogelijkheden te onderzoeken en te testen, voor de komende twee jaar (2020/2021).

Blockchain/DLT heeft een hele grote potentie en kan heel veel gaan betekenen zowel in het bedrijfsleven als voor de overheid. Alle grote banken doen experimenten met blockchain, en binnen de overheid gebeurt dit ook bij bijvoorbeeld de Dienst Uitvoering Onderwijs en het Centraal Justitieel Incassobureau.

De technische proefopstelling die we gaan gebruiken in het onderzoek wordt uitvoerig getoetst op kwetsbaarheden en moet uiteraard voldoen aan alle standaarden op het gebied van informatiebeveiliging vastgesteld door onder meer de TU Delft.