Met de landelijke dienst StopID kunnen burgers met een DigiD straks zelf snel en gemakkelijk melding maken van de vermissing van hun reisdocument. Daarmee kunnen ze de geldigheid van het vermiste reisdocument onmiddellijk stopzetten. Dankzij deze verbetering van het meldingsproces wordt vertraging voorkomen en de kans op misbruik en fraude verminderd. Door StopID worden gemeenten bovendien ontzorgd.
‘In het programma Verbeteren Reisdocumentenstelsel (VRS) werkt de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) aan een toekomstbestendig stelsel van paspoorten en identiteitskaarten’, vertelt Wim Verver, projectleider StopID bij RvIG. ‘Ter bevordering van de kwaliteit, fraudebestendigheid en betrouwbaarheid van dit stelsel realiseren we daarbij één centrale database, het Basisregister reisdocumenten. Daardoor wordt het mogelijk een digitaal proces voor het melden van vermissingen van reisdocumenten in te richten.’ Het nieuwe Basisregister reisdocumenten bevat gegevens van alle reisdocumenten en hun status, maar geen biometrische gegevens van de houders.
Vermissingen direct doorgevoerd
En dat brengt grote voordelen met zich mee, aldus Eric Gelderblom, informatieanalist bij RvIG. ‘Op dit moment kan de melding van een vermissing soms alleen fysiek aan de gemeentebalie. Met StopID wordt het voor iedereen mogelijk om digitaal een melding te doen en worden vermissingen van reisdocumenten direct verwerkt. En hoewel burgers in sommige gemeenten nu al een vermissing online kunnen melden, worden deze vermissingen “aan de achterkant” vaak nog handmatig doorgevoerd. Ook als het geautomatiseerd verwerkt wordt in de BRP, moet de data daarna nog verwerkt worden in de landelijke centrale registers. Daar is nu geen directe koppeling mee. Met programma VRS gaan we hier verandering in brengen door de vermissing direct en automatisch te verwerken in hetnieuwe Basisregister. Onmiddellijk na de melding door de burger, hebben alle instanties dezelfde informatie over de vermissing, waardoor er geen tijd meer tussen zit om fraude met het document te kunnen plegen. Ook verbeteren we de kwaliteit van de vragen op het C2 formulier. Hierdoor zijn de gemeenten beter in staan om een oordeel te vormen voor een RPS melding.’
Minder vertraging
Jaarlijks worden ongeveer 200.000 paspoorten en identiteitskaarten als vermist opgegeven. ‘Om hun document als vermist of gestolen op te geven, maken burgers - als zij dat niet online doen - op dit moment een afspraak bij de gemeente’, zegt Wim. ‘Daar vullen zij een schriftelijke verklaring in, het zogenoemde C2-formulier, waarna het document als vermist of gestolen is geregistreerd. Het nadeel van dit proces is dat het veel tijd kan kosten. Zo kan het soms even duren voordat een burger bij de gemeente terecht kan. Ook de handmatigheid van het proces kan tot vertraging leiden. Een melding kan bijvoorbeeld op vrijdag zijn gedaan en pas maandag zijn doorgevoerd. In de tussentijd kan er fraude zijn gepleegd met of misbruik zijn gemaakt van het vermiste of gestolen reisdocument. StopID haalt die vertragingen er straks uit.’
StopID zorgt voor minder vertraging in het proces
Allerlei oplossingen
Verschillende gemeenten waren overigens zelf al aan de slag gegaan met allerlei oplossingen om het meldingsproces te versnellen en dit voor burgers te vergemakkelijken. Eric: ‘Deze oplossingen hebben we zorgvuldig in kaart gebracht. Ze leiden er over het algemeen wel toe dat meldingen van vermissing of diefstal in de eigen systemen van gemeenten worden doorgevoerd. Maar daardoor worden wij geconfronteerd met een grote hoeveelheid verschillende systemen met eigen oplossingen waar gegevens worden uitgevraagd. Bovendien zorgen deze systemen er niet voor dat de vermissingen direct in centrale registers belanden, en dat zo de geldigheid van een reisdocument direct na de melding wordt stopgezet.’
Buitenland
Volgens Wim zijn er gemeenten die geen online oplossing aanbieden. ‘Dat kan voor burgers vervelend uitpakken. Bijvoorbeeld als hun paspoort in het buitenland wordt vermist of gestolen en de eigen gemeente geen online oplossing heeft voor het melden van de vermissing. Want het is natuurlijk fijn om meteen je paspoort te kunnen blokkeren als je weet dat dit document vermist of gestolen is.’
Betere dienstverlening
Dankzij StopID hoeven gemeenten niet zelf op zoek te gaan naar oplossingen. ‘StopID biedt één digitaal, landelijk en snel proces voor het melden van vermissingen van reisdocumenten’, aldus Eric. ‘Daarmee kunnen gemeenten hun dienstverlening aan burgers verbeteren. Bovendien biedt centrale registratie van vermissingen nóg een voordeel. Alle informatie wordt namelijk op identieke wijze opgehaald en is beschikbaar voor alle uitgevende instanties. Ze hoeven meldingen dus niet meer apart op te vragen als burgers in verschillende gemeenten hebben gewoond. Dit is nu heel tijdrovend. Straks hebben ze in één keer een totaalbeeld.’
Onderzoek onder burgers
StopID betekent natuurlijk ook een verbetering voor burgers, omdat zij daarmee de vermissing van hun reisdocument online kunnen melden en de geldigheid ervan stopzetten. Om te toetsen of StopID straks aansluit bij hun behoeften en verwachtingen heeft RvIG in de periode juli-oktober een doelgroep- en draagvlakonderzoek laten uitvoeren. ‘RvIG vindt het belangrijk om burgers hierbij vanaf het begin te betrekken’, aldus Wim. ‘We hebben ons concept (zie kadertekst) dan ook voorgelegd aan een burgerpanel, waarbij we onderscheid maakten tussen burgers met en zonder ervaring met het melden van een vermist document. Met een percentage van 88 procent reageerden de burgers heel positief op het concept.’
Burgers reageren heel positief op StopID
Gemeenten blijven in control
Natuurlijk, sommige burgers gaan liever naar de balie, zegt Eric. ‘De mogelijkheid om bij de afdeling Burgerzaken van een gemeente de vermissing van een reisdocument te melden blijft dan ook bestaan. Daarmee blijft de gemeente in control. Door het gebruik van een centraal basisregister hebben alle uitgevende instanties en verifiërende instanties direct toegang tot dezelfde data.’
Draagvlak
Bovendien benadrukt Wim dat RvIG geen oplossingen vanuit een ivoren toren aan gemeenten wil opdringen, of zaken van gemeenten wil overnemen. ‘We hebben juist hun draagvlak nodig bij het harmoniseren en verbeteren van dit proces. Dit draagvlak hebben we dan ook getoetst in een klankbordgroep. Bovendien sluiten we aan bij diverse overleggen. De meeste gemeenten staan positief tegenover StopID. Dat is verheugend. Want het proces kan eigenlijk alleen maar beter worden.’
Uitwerking
Op dit moment zit StopID in de ontwikkelingsfase. ‘We verwachten binnen een jaar te starten met een pilot onder burgers. Dan testen we onder meer op functionaliteit, gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en privacy. Na een succesvolle evaluatie gaan we de dienst beschikbaar stellen.’, besluit Eric.
StopID in een notendop
Met StopID kun je de vermissing van je reisdocument (paspoort of identiteitskaart) online melden en de geldigheid ervan direct stopzetten. Het werkt als volgt.
- Je logt in met DigiD via je mobiel, tablet of computer.
- De reisdocumenten die op jouw naam staan komen in beeld. Je selecteert één of meer vermist(e) reisdocument(en).
- Je vult een verklaring in van vermissing. Is het document vermist of gestolen? Wat is er precies gebeurd? Wat waren de omstandigheden van vermissing? Wanneer heb je het document voor het laatst gezien/gebruikt? Heb je een vermoeden wie het document in bezit heeft? Is er een proces-verbaal opgemaakt?
- Je controleert je melding.
- Je leest in de toelichting dat je de melding niet ongedaan kunt maken, ook niet als jouw document weer terecht is. Het document kan na de melding niet meer worden gebruikt.
- Je verstuurt de melding en bevestigt dat je de verklaring naar waarheid hebt ingevuld.
- Daarna lees je dat de melding is verwerkt, dat het document dus niet meer geldig is en dat je een bericht ter bevestiging ontvangt.
